Brak produktów w koszyku.
Zdarza się, że ktoś znajomy lub z rodziny oferuje nam zakup udziałów w spółce lub też sami szukając lokaty kapitału natrafiamy na ofertę sprzedaży udziałów w spółkach, nowych spółkach czy popularnych tzw. start-upach. Żeby zrozumieć dokładnie co idzie za takim nabyciem bądź mieć wiedzę o czym powinniśmy wiedzieć zanim zdecydujemy się na zakup i powierzenie sprawy prawnikowi warto zaznajomić się z tym, co reprezentuje udział.
Co to jest udział w spółce z o.o.?
Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością posiada kapitał zakładowy – w Polsce na dzień dzisiejszy musi on wynosić minimum 5.000,00 zł i dzielić się na udziały o wartości nie mniejszej niż 50 zł. Kapitał zakładowy jest to wysokość wkładów wspólników do spółki wyrażona w pieniądzu.
Np. spółka posiada kapitał zakładowy w wysokości 5.000,00 zł, dzieli się on na 100 równych udziałów, każdy o wartości 50,00 zł. Jest trzech wspólników: A – posiada 20 udziałów, B – 10 udziałów, C – 70 udziałów. Wspólnik A wniósł wkład w wysokości 1000 zł, wspólnik B – 500 zł, wspólnik C – 3500 zł.
Wartość udziałów jest zmienna w czasie, gdyż jest zależna od czynności podejmowanych przez spółkę. Jeśli zapadnie decyzja o podwyższeniu kapitału zakładowego np. o kolejne 5.000,00 zł, wówczas jeden udział może mieć wartość nominalną 100,00 zł. Podwyższenie może być również dokonywane poprzez utworzenie nowych udziałów i wówczas wartość nominalna pozostanie na poziomie 50,00 zł, jednak dwukrotnie zwiększy się ilość udziałów w spółce do 200.
Obowiązki i prawa wynikające z udziału
Udział w podstawowej formie wyraża stopień zaangażowania naszego kapitału w inwestycję jaką jest spółka. Ponadto zazwyczaj określa on „moc” naszego głosu przy rozpatrywaniu spraw przekazanych do kompetencji zgromadzenia wspólników. Może być to szczególnie istotne w przypadku:
- podejmowania decyzji co do kształtowania składu zarządu (czyli organu reprezentującego),
- wyrażania zgody na podejmowanie przez spółkę czynności o szczególnej wadze dla spółki (np. na zobowiązania przekraczające dwukrotność kapitału zakładowego), czy też – co bardzo częste
- do podejmowania decyzji o przeznaczeniu zysku na wypłatę dywidendy.
Należy przy tym pamiętać, że sam fakt wypracowania przez spółkę atrakcyjnego zysku nie oznacza automatycznie przekazania go na dywidendę dla wspólników. Muszę jednak podkreślić, że użycie słowa „zazwyczaj” na początku nie było przypadkowe, gdyż istnieje też możliwość innego uregulowania „mocy decyzyjnej” udziału w spółce, o czym w kolejnych artykułach.
Wreszcie udział najczęściej będzie też określeniem stosunku, w jakim uczestniczymy w zysku spółki. Przykładowo – zysk spółki wynosi 100.000,00 zł, kapitał zakładowy dzieli się na 100 równych udziałów, my posiadając 2 udziały otrzymamy 2.000,00 zł z tytułu dywidendy.
Udziały to nie tylko przywileje, ale też obowiązki, które w zależności od indywidualnej spółki mogą być następujące:
- wniesienie wkładu pieniężnego do spółki,
- wniesienie wkładu niepieniężnego do spółki (np. towary lub surowce, przedmioty, know-how, technologii),
- obowiązek powtarzających się świadczeń niepieniężnych do spółki,
- obowiązek wniesienia dopłat (które nie powiększają udziałów),
- wykonywanie obowiązków korporacyjnych (pełnienie funkcji w zarządzie, zakaz działalności konkurencyjnej, obowiązek uczestnictwa we wszystkich zgromadzeniach wspólników).
Powyższe obowiązki są ściśle związane z konkretną spółką, dlatego ich istnienie należy weryfikować indywidualnie.
Czy zawsze można zbyć udziały w spółce?
Co do zasady zawsze, ale istnieją od tego wyjątki, które znajdziemy w umowie spółki. Mogą to być m.in.:
- konieczność uzyskania zgody organu spółki,
- zastrzeżone prawo pierwokupu,
- pierwszeństwo nabycia udziałów,
dlatego zanim ostatecznie zdecydujemy się na zbycie lub nabycie udziałów warto zadbać o prawidłową weryfikację umowy spółki, sprawdzenie kondycji spółki, zgromadzenie lub uzyskanie odpowiednich dokumentów.
W dalszej kolejności należy także odpowiednio skonstruować umowę sprzedaży udziałów w taki sposób, by w największym możliwym zakresie zabezpieczała stronę. Niedopilnowanie tych kilku elementów może spowodować narażenie nas na dodatkowe zobowiązania lub w ogóle brak możliwości skutecznego zarejestrowania nabycia bądź sprzedaży udziałów w Krajowym Rejestrze Sądowym.
Warto także nadmienić, że umowa sprzedaży udziałów wymaga specjalnej formy jaką jest forma pisemna z podpisami notarialnie poświadczonymi. Oznacza to, że zarówno kupujący jak i sprzedawca muszą w obecności notariusza złożyć podpisy pod umową sprzedaży udziałów. Podkreślam jednak, że fakt udziału notariusza przy podpisywaniu umowy nie oznacza, że umowa jest poprawnie i bezpiecznie sformułowana. Udział notariusza w tym wypadku ogranicza się do potwierdzenia, że osoby legitymujące się okazanymi dokumentami podpisały w jego obecności dany dokument. Obowiązek dołożenia należytej staranności przy bezpiecznej, legalnej i prawidłowej redakcji umowy każdorazowo leży po stronie sprzedawcy i nabywcy.
Oprócz obowiązków informacyjnych względem spółki z tytułu przejścia udziału na nabywcę, spółka powinna fakt sprzedaży udziałów zgłosić do Krajowego Rejestru Sądowego, natomiast od sprzedaży należy uiścić podatek od czynności cywilnoprawnych (pcc) w ciągu 14 dni od dokonania zakupu.
Chcesz mieć pewność, że transakcja przebiegnie bezpiecznie i poprawnie? Jeśli potrzebujesz skorzystać z pomocy prawnika – kliknij na link: umowa sprzedaży udziałów – a my przygotujemy dla Ciebie wszystkie formalności.
